Vademecum tłumacza akademickiego

Dzięki dofinansowaniu ze środków Województwa Mazowieckiego Stowarzyszenie Tłumaczy Polskiego Języka Migowego zorganizowało szkolenie „Profesjonalny tłumacz – samodzielny student” w dniach 16 i 17 września 2017 w Warszawie. Szkolenie miało na celu lepsze przygotowanie do pracy tłumaczy akademickich.

Efektem dwudniowego szkolenia było wypracowanie modelu relacji pomiędzy: tłumaczem języka migowego, głuchym studentem i wykładowcą na szkoleniu “Profesjonalny tłumacz – samodzielny student” przez uczestników tego wydarzenia.

Celem Vademecum jest przede wszystkim skupienie się na roli tłumacza jak pośrednika komunikacji, a nie asystenta osoby głuchej.

Model akademicki dla uczestników tłumaczenia.

Zasady współpracy między uczestnikami tłumaczenia w środowisku akademickim.

Student, wykładowca i tłumacz

Tłumacz języka migowego to pośrednik w komunikacji między głuchym studentem a wykładowcą.
Tłumacz nie jest asystentem głuchego studenta i nie powinien przekraczać granic wyznaczonej roli.
W pracy kieruje się zasadami kodeksu etycznego.
Wszystkie trzy strony Tłumaczenia powinny okazywać sobie wzajemny szacunek i stosować się do ogólnie przyjętych zasad kultury.

Student i tłumacz

Student	Tłumacz
Ma świadomość roli tłumacza jako pośrednika komunikacyjnego.	Ma świadomość swojej roli jako pośrednika komunikacyjnego.
Ma prawo do tłumaczenia wykonanego przez tłumacza posiadającego odpowiednie kompetencje językowe, tłumaczeniowe i merytoryczne.	Nieustannie podnosi swoje kompetencje językowe, tłumaczeniowe i merytoryczne.
Ma prawo do pełnego, rzetelnego, wiernego i bezstronnego tłumaczenia.	Ma obowiązek dokonywania pełnego, rzetelnego, wiernego i bezstronnego tłumaczenia.
Wymaga od tłumacza przestrzegania zasad kodeksu etycznego z naciskiem na: • bezstronność • tajemnicę zawodową • odpowiedni wygląd • kulturę osobistą	Musi przestrzegać kodeksu etycznego z naciskiem na: • bezstronność • tajemnicę zawodową • odpowiedni wygląd • kulturę osobistą
Ma prawo wyrażać opinię na temat tłumaczenia.	Prosi o informacje zwrotną po tłumaczeniu.
Ma prawo do zmiany tłumacza w uzasadnionych sytuacjach.	Ma prawo w uzasadnionych sytuacjach odnowić wykonania tłumaczenia.
Ma prawo wymagać od tłumacza przygotowywania się do tłumaczenia.	Ma obowiązek przygotowywać się do tłumaczenia.
Ma prawo wybrać miejsce, które będzie zajmował w trakcie zajęć.	Przy wyborze miejsca, które będzie zajmował w trakcie tłumaczenia ma na względzie preferencje studenta.
Informuje tłumacza, gdy tłumaczenie jest dla niego niezrozumiale.	Ma obowiązek upewnić się, że jest rozumiany.
Ma prawo wyboru sposobu tłumaczenia.	Elastycznie dostosowuje sposób tłumaczenia do potrzeb studenta i danej sytuacji komunikacyjnej.
Uprzedza tłumacza o swojej nieobecności na zajęciach lub spóźnieniu.	Uprzedza studenta o swojej nieobecności na zajęciach lub spóźnieniu.
Jest samodzielny i nie oczekuje wyręczania w załatwianiu spraw związanych ze studiami.	Pozwala studentowi na bycie samodzielnym i nie wyręcza go w załatwianiu spraw związanych ze studiami.

Student i wykładowca

Student	Wykładowca
Nie oczekuje taryfy ulgowej ze strony wykładowcy.	Traktuje głuchego studenta na równi ze studentami słyszącymi.
Uczestniczy w pełnym obiegu informacji między wykładowcą a studentami.	Informuje studenta o zmianach organizacyjnych.
Ma prawo by wykładowca zwracał się do niego w pierwszej osobie.	Zwraca si do studenta (nie do tłumacza) w pierwszej osobie.
Ma swoje prawa: • ma prawo nie rozumieć wykładowcy, • ma prawo prosić o powtórzenie, • ma prawo zabierać glos w dyskusjach, • ma prawo dostępu do materiałów dydaktycznych.	Zapewnia równe szanse edukacyjne wszystkim studentom.
Ma świadomość, że wykładowca nie musi znać specyfiki kultury głuchych.	Respektuje odmienność kulturową społeczności głuchych.
Ma prawo do udziału we wszystkich typach zajęć akademickich z towarzyszeniem tłumacza.	Umożliwia głuchemu studentowi udział we wszystkich typach zajęć akademickich z towarzyszeniem tłumacza.

Wykładowca i tłumacz

Tłumacz	Wykładowca
Dba o odpowiednie warunki pracy:	Współpracuje z tłumaczem by zapewnić mu odpowiednie warunki pracy:
• dobrą widzialność i słyszalność, • tempo wypowiedzi wykładowcy umożliwiające tłumaczenie, • uporządkowany przebieg dyskusji na zajęciach.	• dobrą widzialność i słyszalność, • tempo wypowiedzi wykładowcy umożliwiające tłumaczenie, • uporządkowany przebieg dyskusji na zajęciach.
Tłumaczy wszystkie typy zajęć akademickich.	Akceptuje obecność tłumacza na zajęciach akademickich wszelkiego typu.
Ma prawo do przerwy / odpoczynku.	Ma świadomość, że tłumacz potrzebuje odpoczynku po około 30 minutach pracy.
Ma dostęp do materiałów dydaktycznych umożliwiających mu profesjonalnie przygotowanie się do tłumaczenia zajęć.	Zapewnia tłumaczowi materiały umożliwiające profesjonalne przygotowanie się do tłumaczenia zajęć.
Ma prawo odmówić wykonywania czynności wykraczających poza zadania tłumaczenia.	Ma świadomość roli tłumacza jako pośrednika komunikacyjnego i nie wymaga od niego wykonywania czynności wykraczających poza jego role.

Model wypracowany na szkoleniu ,,Profesjonalny tłumacz – samodzielny student” organizowanym przez Stowarzyszenie Tłumaczy Polskiego Języka Migowego, współfinansowany przez Zarząd Województwa Mazowieckiego.