Jak współpracować z tłumaczem?

Tłumaczenie to rodzaj komunikacji językowej. W przeciwieństwie do komunikacji jednojęzycznej, w której rozmówcy posługują się tym samym językiem, w tłumaczeniu rozmówcy posługują się innymi językami i aby nawiązać komunikację potrzebują pośrednika językowo-kulturowego, jakim jest tłumacz. Komunikacja z udziałem tłumacza jest bardziej skomplikowana niż komunikacja jednojęzyczna – zachodzi w dwóch językach, pomiędzy większą liczba uczestników. Dlatego też, aby zmaksymalizować skuteczność komunikacji za pośrednictwem tłumacza należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:

1. Spotkać się z tłumaczem przed tłumaczeniem

uszczegółowić informacje dotyczące tłumaczenia, jego celu, przebiegu, zakresu, tematyki, przedstawić dokumenty związane z tłumaczeniem;
zapoznać się ze sposobem komunikacji tłumacza, stylem wypowiadania się w języku migowym;
uzgodnić kwestie terminologiczne – wyjaśnić terminy specjalistyczne, nazwy własne, ustalić odpowiednie znaki w języku migowym;
ustalić sprawę miejsca dla tłumacza i związane z nim warunki np. oświetleniowe, kolorystyczne itp.

2. Zapewnić odpowiednie miejsce dla tłumacza

zapewnić dobrą widoczność i słyszalność dla tłumacza, a tym samym dla odbiorców tłumaczenia
umożliwić tłumaczowi zajęcie miejsca lub, jeśli to konieczne, przemieszczania się odpowiedniego do sytuacji tłumaczenia – obok prelegenta lub wykładowcy (na konferencji/na wykładzie), na scenie (w teatrze), na przeciwko osoby głuchej (w sądzie, u lekarza itp.)
umiejscowić tłumacza odpowiednio do specyfiki odbiorców – liczebności grupy, potrzeb komunikacyjnych itp.

3. Zadbać o odpowiednie oświetlenie

jeśli światło w pomieszczeniu, w którym odbywa się tłumaczenie musi być przygaszone, tłumacz powinien być oświetlony światłem punktowym

4. Zwracać się bezpośrednio do głuchego rozmówcy

utrzymywać z głuchym rozmówcą kontakt wzrokowy
zwracać się do niego bezpośrednio (w 1 os. l. poj.), np. “Powiedz, czym się interesujesz?”, zamiast przez tłumacza (w 3 os. l. poj.), np. “Zapytaj go, czym się intereuje.”

5. Mówić naturalnie

mówić w swoim normalnym tempie – jeśli będzie trzeba, tłumacz poprosi o zwolnienie tempa lub przyspieszenie
starać się przekazywać informacje w miarę precyzyjnie, bez dodawania dygresji, zawiłych wyjaśnień, ale bez nadmiernego upraszczania – tłumacze przekazują znaczenie, nie słowa

6. Unikać rozmów, które nie są przedmiotem tłumaczenia

tłumacz ma obowiązek tłumaczyć wszystko, co usłyszy lub zobaczy – nie należy prosić go aby czegoś nie tłumaczył

7. Nie mówić w tym samym czasie co inna osoba

tłumacz jest w stanie tłumaczyć jedną osobę na raz, jednoczesne zabieranie głosu, lub miganie rozmówców uniemożliwi komunikację
w przypadku kierowania dyskusją: uwzględnić pauzy pomiędzy wypowiedziami osób zabierających głos – tłumacz zawsze pozostaje nieco w tyle za oryginalnym mówcą, więc musi mieć czas na dokończenie jego wypowiedzi, zanim zacznie tłumaczyć inną wypowiedź

8. Unikać proszenia tłumacza o opinię lub komentarz na tematy związane z tłumaczeniem

tłumacze przestrzegają kodeksu etyki, który nakłada na nich obowiązek zachowania bezstronności w trakcie i poufności po tłumaczeniu
nie zakładać, że tłumacz posiada wcześniejszą wiedzę o głuchym/słyszącym odbiorcy lub będzie dla niego w przyszłości

9. Zapewnić tłumaczowi regularne przerwy

jeśli czas wykonywania tłumaczenia przekracza 30 minunt, należy zatrudnić więcej niż jednego tłumacza, aby umożliwoć mu zmiany co 20-30 minut
jeśli zatrudnienie dwóch tłumaczy nie jest możliwe, należy zapewnić tłumaczowi cogodzinne przerwy
w czasie przerwy tłumacza nie wymagać od niego tłumaczenia

10. Zapewnić tłumaczowi informację zwrotną o tłumaczeniu

wyrazić swoją ocenę tłumaczenia
jeśli jest taka możliwość, wypełnić w tym celu kwestionariusz oceniający pracę tłumacza
jeśli jest taka potrzeba, zgłosić swoje uwagi na temat tłumaczenia odpowiednim osobom (władzom stowarzyszenia, do którego tłumacz należy, instytucji zatrudniającej tłumacza)