Czym jest tłumaczenie?

Tłumaczenie języka migowego to coś więcej niż tylko zastępowanie wyrazów języka fonicznego znakami języka migowego. To proces niezwykle złożony, wymagający od tłumacza szczególnych zdolności kognitywnych, językowych i interpersonalnych. W dużym uproszczeniu, tłumaczenie polega na odbiorze komunikatu w jednym języku i odpowiednim przełożeniu go na inny język. W rzeczywistości, aby dobrze przełożyć treść komunikatu z języka wyjściowego na język docelowy, tłumacz musi przede wszystkim bardzo dobrze zrozumieć sens wypowiedzi w języku wyjściowym. Wymaga to od niego po pierwsze doskonałej znajomości języka wyjściowego, wraz z jego kulturowymi uwarunkowaniami, po drugie wysokiej kompetencji komunikacyjnej (zasad zachowania językowego w określonych sytuacjach komunikacyjnych, stylów i rejestrów wypowiedzi, używania form grzecznościowych, wyczucia intencji rozmówcy itp.). Gdy tłumacz zrozumie wypowiedź oryginalną – intencje jej autora, sens, cel, musi dokonać rekonstrukcji tej wypowiedzi w języku odbiorcy tłumaczenia. To oznacza, że musi skonstruować tekst tłumaczenia, w pełni poprawny pod względem językowym, stylistycznym i kulturowym, który będzie oddawał sens tekstu oryginalnego oraz intencję jego autora, co więcej, którego wpływ na odbiorcę docelowego będzie podobny do tego, jaki na odbiorcę oryginału wywarł tekst oryginalny. W tym celu, tłumaczowi niezbędna jest znajomość określonych strategii oraz technik tłumaczenia, biegła znajomość języka docelowego i kultury jego użytkowników. Te wszystkie czynności odbioru komunikatu w jednym języku, rozumienia jego znaczenia i formułowania go w innym języku zachodzą niemal jednocześnie (zwłaszcza w przypadku tłumaczenia symultanicznego) i najczęściej pod dużą presją czasową, i dlatego wymagają od tłumacza dużej, niekiedy długotrwałej koncentracji, bardzo dobrej pamięci, wytrzymałości psychicznej i fizycznej, umiejętności radzenia sobie ze stresem. Dodatkowo aby zapewnić tłumaczenie wysokiej jakości, tłumacz powinien posiadać rozległą wiedzą ogólną oraz dotyczącą dziedzin, w których tłumaczy i nieustannie je poszerzać, a także doskonalić swoje praktyczne umiejętności tłumaczeniowe. Ponieważ tłumacz pracuje w nieustannym kontakcie z ludźmi, powinien posiadać zdolności interpersonalne. Wreszcie, oprócz wiedzy teoretycznej na temat tłumaczenia, praktycznych umiejętności tłumaczenia oraz znajomości standardów i norm jakości tłumaczenia, profesjonalnych tłumaczy obowiązuje znajomość zasad określonych w kodeksie postępowania etycznego.

Profesjonalni tłumacze języka migowego w różnych krajach rozwijają swoje umiejętności translatorskie w procesie długotrwałej i wymagającej nauki, a następnie praktyki – najpierw pod okiem mentora, później samodzielnej. Aby doskonalić się w swojej pracy, przystępują do organizacji tłumaczy, uczestniczą w konferencjach, szkoleniach, warsztatach poświęconych tematyce tlumaczenia. W Polsce, możliwość kształcenia w kierunku tłumaczenia języka migowego istnieje zaledwie od roku (w 2008 roku ruszyła pierwsza edycja studiów podyplomowych “Polski Język Migowy” na Uniwersytecie Warszawskim). Równie niedawno powstało Stowarzyszenie Tłumaczy Polskiego Języka Migowego. A zatem, tłumaczenie języka migowego, powoli, ale rozwija się i u nas. Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę z tego, że sama znajomość języka, czy dwóch to nie wszystko i że tłumaczenie języka migowego to taka sama praca, odpowiedzialna, wymagająca odpowiednich kwalifikacji, jak praca lekarza, czy prawnika.